Isoleren in balans volgens Rik van Dolderen, architect

In de serie ‘5 vragen over het belang van isoleren in balans’ krijgen we antwoorden vanuit het perspectief van de architect, Rik van Dolderen. Van Dolderen is mede-eigenaar van VDVDP Architecten en ruim 25 jaar actief in het vak. Hij heeft in zijn carrière vele renovatieprojecten uitgevoerd waarin sociale creativiteit, ruimtelijkheid en duurzaamheid altijd de focus heeft.

Wat betekent duurzaamheid voor jou als architect?

“Duurzaam bouwen betekent voor ons allereerst een goede gebouwschil ontwerpen in nieuwe situaties dan wel een goede gebouwschil aanpassen in bestaande situaties. We beseffen dat, willen we ons gebouwd erfgoed in functionaliteit behouden, hiervoor energiebesparende maatregelen noodzakelijk zijn. Dit staat, mits zorgvuldig uitgevoerd, de monumentwaarde niet in de weg”, aldus Van Dolderen. “Hiervoor bestaan echter geen standaardoplossingen en bij elke opgave vraagt dit om een specifieke aanpak.”

“Een gedegen, bouwfysisch onderzoek is daarbij een eerste voorwaarde om vast te stellen waar de mogelijkheden én onmogelijkheden zitten voor wat betreft het na-isoleren. Als het om een restauratie gaat dan zijn aanvullende onderzoeken gewenst naar toegepaste materialen om zo dicht mogelijk hierop te kunnen aansluiten. Installaties als ventilatie en verwarming / koeling systemen, zijn hier een aanvulling op. Dit is belangrijk, zeker als het gaat om een goede gebalanceerde vochthuishouding in de interne ruimten en in de constructies.”

In hoeverre houden jullie rekening met balans in isolatie?

“Met betrekking tot energiebesparende maatregelen houden wij de verdeling aan: 1/3 glas in combinatie met een goede kierdichting, 1/3 dak- en vloerisolatie en 1/3 gevelisolatie. Met het vervangen van enkele beglazing door geïsoleerde, dubbele beglazing is dus veel winst te behalen waarbij goede kierdichting belangrijk is. Er zijn situaties waarbij alleen het toepassen van dubbele, isolerende beglazing mogelijk is als energiebesparende maatregel, zonder gevelisolatie toe te passen.”

Streven jullie altijd de laagste Ug-waarde na als het gaat om glasisolatie?

“Uitgangspunt bij monumenten is dat het aanzicht onveranderd blijft. Dit betekent veelal frezen van het raamhout om het glas dieper te kunnen plaatsen bij een gelijke hoek van de stopverf(vervanger). De dimensionering van het bestaande raamhout bepaalt de dikte van het dubbele, isolerende glas waarbij de profilering aan de binnenzijde (bv. duivejager profiel) aanwezig dient te blijven. Waar mogelijk proberen wij een Ug-waarde te halen van 1,1, vergelijkbaar met HR++ beglazing. In principe zijn wij als architect leidend in de keuze maar wij voeren altijd een proefopstelling uit ter goedkeuring door monumentenzorg.”

Hoe bepalen jullie de ideale isolatiewaarde?

“Voor wat betreft de monumenten waar wij bij betrokken zijn, is het uitgangspunt het behalen van een energielabel A (waarbij vaak de bestaande situatie energielabel G is). Nog mooier is als gasloos of energieneutraal kan worden gehaald, maar dit is bij monumenten bijzonder lastig. Om tot energielabel A te komen wordt een pakket aan maatregelen in relatie tot elkaar vergeleken. Een 3D-model van de bestaande situatie wordt opgesteld. Dit model wordt gebruikt voor het invoeren van verschillende energiebesparende maatregelen, zowel bouwkundig als installatietechnisch. Het totaal aan maatregelen bepaalt de isolatiewaarden c.q. de dikten van de verschillende materialen. Daarbij kiezen we bij voorkeur voor circulaire en biobased materialen.”

Welke trends zie je in jouw vakgebied als het gaat om isolatie in relatie tot glas?

“Voor wat betreft monumenten is dat het toepassen van steeds dunner isolatieglas met een hoge isolatiewaarde, denk aan vacuümglas, om te kunnen verwerken binnen de dimensionering van het het bestaande raamhout.”

Wilt u meer weten over isoleren in balans met Monuglas®? Lees bijgaand artikel of bezoek onze stand tijdens Architect@work, 27&28 september in Amsterdam.