Verduurzamen monument; geschiedenis van glas
Bij de keuze voor vervanging van het glas in de verduurzaming van een monument is het goed om de historie van glas te kennen. Het verwarmen van monumentale panden is altijd een uitdaging geweest, en al helemaal in vroegere tijden. Toch hadden de Romeinen al ingenieuze verwarmingssystemen ontwikkeld die de warmte van een ondergronds vuur verspreidden in een ruimte onder de vloer. Het comfort moet niet heel anders zijn geweest dan wat we tegenwoordig gewend zijn. In koudere klimaten was het verwarmen van grote vertrekken echter lastiger. Hoge plafonds waren statusverhogend, maar energetisch natuurlijk niet erg handig.
Glas was aanvankelijk een luxe product, vandaar dat houten luiken de gure wind moesten tegenhouden, wat lang niet altijd lukte. Zware, gevoerde gordijnen waren vooral bedoeld om de koude te weren. Aan de kille wanden hingen geweven wollen wandtapijten. Tijdens strenge vorsten, die frequenter voorkwamen dan tegenwoordig, moesten de bewoners vaak nog extra kleding aantrekken. Pas in het begin van de 13e eeuw kwamen de eerst verwarmde slaap- en woonkamers met open haard, evenals brede deurportalen met dubbele deuren die een isolerende werking hadden.
Alleen voor de rijken
De glasfabricage heeft een lange ontwikkeling doorgemaakt: van kleine, ruitvormige stukjes glas gevat in lood via grote vensters naar volledig glazen gevels. In onze streken kwam het gebruik van vensterglas pas echt op gang vanaf de late Middeleeuwen voor in eerste instantie kerken. Vanwege de prijs konden alleen de rijken zich blank vensterglas veroorloven. Vandaar dat dit glas aanvankelijk voornamelijk was te vinden in kastelen en stenen stadshuizen.
Het vensterglas zoals wij dat nu kennen werd eind negentiende eeuw ontwikkeld. Uit een oven werd een brede band stroperig glas omhoog getrokken in een verticaal geplaatste koelschacht. Deze techniek werd gaandeweg verbeterd. Een belangrijke verbetering was het zogenoemde Pittsburgh systeem uit 1921, waarbij het glas omhoog werd getrokken langs een balk die tien centimeter onder het glasoppervlak was bevestigd.
Het handmatig getrokken glas bevatte per definitie een bepaalde mate van vertekening, reliëf en verkleuring. Omdat het verticaal omhoog werd getrokken, van vloeibaar naar vast, bleven er trekstrepen en oneffenheden achter in de vorm van bobbeltjes en belletjes. Dat geeft het glas ook een nostalgische karakter, eigenschappen die men voor monumentale panden graag wil behouden.
Floatglas
Vanaf 1959 leidde een nieuw productieproces tot het huidige moderne floatglas. Daarbij wordt vloeibaar glas uitgegoten over een bad met vloeibaar tin, waar het op blijft drijven (vandaar de naam ‘float’). Op deze manier bereikt men een perfect gladde onderzijde en perfect gladde bovenzijde.
Monumentenglas
Modern glas wordt verkregen door glas horizontaal te laten vloeien, waardoor heeft het een smetteloos oppervlak heeft, maar niet de voor monumenten gewenste nostalgische uitstraling. Modern floatglas kun je echter zodanig bewerken dat er oneffenheden en vertekeningen ontstaan die kenmerkend zijn voor het glas van vroeger. Men spreekt dan over monumentenglas of antiek glas.
Fabricage
Om bij de fabricage van monumentenglas bellen, strepen en onregelmatigheden aan te brengen, wordt het glasmengsel zo weinig mogelijk gelouterd (gezuiverd), terwijl gedurende het blazen door verschillende technieken het effect nog kan worden versterkt. De dikte van antiekglas is zeer ongelijk en ook daardoor kan de kleur per glasblad sterk verlopen. Om de schittering weg te nemen wordt het glasoppervlak doorgaans nog speciaal behandeld.
Bij de keuze van glas is het belangrijk om eerst de periode te bepalen. Uit welk jaar stamt het monument? Glas voor 1920, ook wel bekend als ambachtelijk glas, kent bijvoorbeeld een sterke vertekening, glas tot 1960 een lichte welving. Daarna wordt het vlakglas. Binnen Monuglas® hanteren we drie tijdsperiodes die overeenkomen met de ontwikkelingen in de geschiedenis, te weten Monuglas® Historic (voor 1920), Monuglas® Classic (1920-1960) en Monuglas® Modern (na 1960)
Samenstelling
Om de isolerende werking te verkrijgen die heden ten dagen gewenst is, wordt het monumentenglas gecombineerd met een gewone vlakke ruit (aan de binnenzijde) in een extra dunne samenstelling. Tussen de ruiten kan verschillende soorten gas gebruikt worden om de isolatiewaarde zo hoog mogelijk te krijgen.
Keuzehulp
Door gebruik te maken van de keuzehulp kan je eenvoudig bepalen welk type Monuglas® past bij het monument en de wensen voor gebruik.
Lees hier de eerste blog in de serie – Verduurzamen van monument; waar te beginnen?
Lees hier de derde blog in de serie – Verduurzamen van monument; de selectie van het juiste glas
Isoleren in balans: zo doe je dat Download onze whitepaper gratis
07.12.2023
Duurzaam en comfortabel wonen volgens glaszetter Melchior Peters
Melchior Peters gaat al jaren mee in het vakgebied van het restaureren, renoveren en moderniseren van monumenten. In 5 vragen vertelt hij ons meer over het effect van monumentenglas op de isolatie en het comfort van een monumentaal pand.
Wat klanten van Monuglas® vinden
Met de verbouwing van het voormalige huis van schrijver Hugo Claus hebben we één van de bekendere monumenten van Gent weer in ere hersteld. Naar restricties van Erfgoed Gent is gekozen voor Monuglas® Classic Protect 12. De samenwerking met Stolker Glas, de producent van Monuglas®, verliep positief, met name omdat er veel keuze was in de samenstelling van het dubbelglaspakket. De orders werden netjes binnen de standaard levertijden van circa 3 weken bezorgd.
Sinds jaar en dag werkt Klassiek Dubbelglas met Monuglas®. “Dit monumentenglas is voor mij het mooiste product in de markt. Daarnaast werk ik graag samen met de mensen van producent Stolker Glas. Als er een ruit is gesneuveld of een ruit heeft de verkeerde maat, krijg ik binnen een paar dagen een nieuwe. Er is altijd persoonlijk contact, goed advies en afspraken worden nagekomen.
In een prachtige rijksmonument kan geen standaard HR++ glas geplaatst worden. De ramen en kozijnen zouden teveel aangepast moeten worden om de dikte van het glas kwijt te kunnen. Met Monuglas® Classic van slechts 8 millimeter dikte zijn er geen concessies gedaan aan de historie, en toch is er een significante verhoging in comfort gerealiseerd.
We werken al 15 jaar samen met Stolker Glas. Zij bieden één van de beste producten voor de monumentenmarkt. Zij hebben de capaciteit en flexibiliteit een groot aantal ruiten in korte tijd op maat te leveren. Stolker Glas besteed niet alleen aandacht aan het glas, maar ook aan het goed laten verlopen van het project en dat merk je.
Wij hebben de opdrachtgever geadviseerd te kiezen voor Monuglas®, omdat deze ruit de beste isolatiewaarde heeft voor traditionele stalen kozijnen. We werken al jaren met de fabrikant Stolker Glas samen. Ze snappen hoe wij werken en zijn daarin altijd flexibel.
Toen ik de kamer binnenliep nadat het glas was vervangen, merkte ik onmiddellijk dat er iets veranderd was. Het comfort was merkbaar verbeterd en er kwam geen wind meer door de ramen. Door het werk van de glaszetter, is het verder haast niet te zien dat er dubbelglas in de ramen zit. Ik ben zo enthousiast over het resultaat, dat we ook de beglazing op de begane grond vervangen.
Ongelofelijk wat het kiezen voor Monuglas® kan doen voor de karakteristieke uitstraling van monumentale panden. Prachtig en tijdloos. Maar ook nog eens heel duurzaam. Het was zeker de investering waard!
Altijd persoonlijk advies op maat. Dat is wat je van Monuglas® mag verwachten. Hun ervaren en vriendelijke experts hebben ons zeer goed geadviseerd tijdens de renovatie van een monumentaal pand. Het blijft bijzonder wat glas kan doen en hoeveel mogelijkheden er zijn om uiteindelijk tot het gewenste resultaat te komen.
Monuglas® heeft de mooiste producten in huis, echt vakmanschap. Maar naast kwaliteit van het isolatieglas dat wij hebben kozen, bieden ze ook de hoogste kwaliteit in service. Wij willen niet meer anders.
Onze vraag is per pand anders. Daarom vertrouwen wij al jaren op de expertise van Monuglas®. Met hun persoonlijke begeleiding komen we samen altijd tot de beste oplossing.
Direct contact
Bart Vroegh
-
+31 (0)318 641 214
maandag t/m vrijdag 8:00 - 16:30 uur - Stel uw vraag via e-mail
Onze adviseurs staan voor u klaar!
Heeft u bijzondere vragen over glas? Bent u benieuwd naar de mogelijkheden voor uw monumentale pand? Wij helpen u graag. Vul het onderstaande formulier in en wij nemen zo snel mogelijk contact met u op: